Pam dewis TDAG?
Mae’r DU yn wynebu argyfwng tai. Nid yw perchentyaeth yn bosibl i lawer o bobl, gyda phrisiau tai yn codi’n gyflymach na chyflogau ym mhob rhanbarth. Yng Nghymru, mae gennym her ychwanegol mewn llawer o’n hardaloedd gwledig ac arfordirol, oherwydd canrannau uchel o’r stoc tai yn cael eu trosglwyddo i ail gartrefi a gosodiadau gwyliau. Mewn rhai mannau, mae’r crynodiad o ail gartrefi a llety gwyliau mor uchel, ei fod yn cael effaith andwyol ar y gymuned leol ac ar yr iaith Gymraeg. Yn ein hardaloedd trefol, mae datblygwyr tai yn adeiladu datblygiadau ar raddfa fawr sy’n cael eu hysgogi gan y cymhelliad i sicrhau’r elw mwyaf yn hytrach nag angen cymunedol – mae’r rhain yn aml wedi’u prisio allan o gyrraedd y rheini na allant roi blaendal mawr na thalu taliadau morgais misol uchel.
Y dewis arall ar hyn o bryd yw rhentu, ac mae tai cymdeithasol rhent fforddiadwy yn brin. Ers polisïau hawl i brynu’r 80au, mae’r stoc tai cymdeithasol wedi dirywio, tra bod cynghorau a llywodraeth genedlaethol wedi methu ag ailadeiladu ac ailgyflenwi i ateb y galw. Dim ond yn yr achosion mwyaf eithafol y mae tai cymdeithasol ar gael bellach, gyda thenantiaid yn destun amseroedd aros cynyddol. Mae llawer o aelwydydd wedi cael eu gadael heb unrhyw ddewis ond rhentu’n breifat – yn aml yn talu prisiau llawer uwch nag y byddent am forgais.
Mae tai dan arweiniad y gymuned yn cynnig ateb i bobl sy’n ei chael hi’n anodd cael mynediad i dai fforddiadwy yn y system bresennol. Gan gynnig gwahanol ddaliadaethau a dulliau byw, gall y gymuned ddewis y model sy’n gweddu orau i’w hanghenion a’u fforddiadwyedd.
Manteision tai dan arweiniad y gymuned
- Cynyddu’r cyflenwad o dai fforddiadwy i bobl leol i ddiwallu anghenion tai
- Yn datgloi safleoedd llai ac eithriad gwledig
- Cynyddu cysylltiadau a gwydnwch cymunedol
- Lleihau arwahanrwydd ac unigrwydd ymhlith trigolion
- Gwella sgiliau a hyder grwpiau/sefydliadau cymunedol
