Rhan 1: Gosod yr olygfa cyn datgelu’r trawsnewid.

Nod Cwmpas, a ariennir gan Lywodraeth Cymru, oedd helpu comisiynwyr a rheolwyr gwasanaethau i fuddsoddi mewn gwahanol fodelau darparu gofal cymdeithasol. Credwn y gall newidiadau i ofal cymdeithasol fod o fudd i bawb.
Rhoesom alwad i gomisiynwyr i weithio gyda ni i brofi ein dull o drawsnewid gofal cymdeithasol. Ein nod yw cyflawni hyn drwy fuddsoddi mewn gwahanol fodelau darparu. Ymatebodd tîm Cynhwysiant Cymunedol Sir Gaerfyrddin i’n galwad; y tîm sy’n gyfrifol am ddarparu gwasanaethau dydd i oedolion ag anabledd dysgu.

Daeth Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) i rym ym mis Ebrill 2016, gyda’r bwriad o greu sector gofal cymdeithasol mwy cynaliadwy y gellid ei gyflawni drwy gyflawni llesiant pobl, ‘yr hyn sy’n bwysig’ iddynt, fel y maent yn ei ddiffinio. Er mwyn gwneud hyn, mae’r ddeddfwriaeth yn dweud bod yn rhaid inni ail-greu ac ailgynllunio gofal cymdeithasol yn unol ag egwyddorion y Ddeddf.

Yn ystod cyfarfodydd (rhithwir) pythefnosol buom yn gweithio gyda dau o reolwyr y tîm Cynhwysiant Cymunedol, yn gyntaf i werthuso, ac yna i ail-ddylunio gwasanaethau dydd i oedolion trwy dynnu’n helaeth ar egwyddorion y Ddeddf. Yn nodweddiadol, dewis cyfyngedig sydd gan oedolion ag anabledd dysgu o ran sut i dreulio eu diwrnodau, y gellir ei bennu gan ddewislen o weithgareddau nad oes ganddynt fawr ddim i’w wneud â’r hyn y maent yn ei fwynhau neu am ei gyflawni.

Gyda’r ddau reolwr fe wnaethom fynd ati’n radical i ailfeddwl ac ail-ddylunio gwasanaethau Dydd y Sir drwy adeiladu “cyfleoedd” y dyfodol o amgylch pob egwyddor. Y cam cyntaf yn ein rhaglen drawsnewid yw deall gweithrediad ymarferol yr egwyddorion fel a ganlyn:

1. Canlyniadau lles

Mae hyn er mwyn gwneud newid cadarnhaol i fywydau pobl yn hytrach na chyflawni mewnbynnau ac allbynnau gwasanaeth yn unig.

2. Cyd-gynhyrchu / Llais a rheolaeth

Mae cynnwys pobl yn hanfodol ar gyfer darganfod “beth sy’n bwysig”, cymryd y camau cywir a chynnal y sgwrs honno.

3. Cydweithio a phartneriaeth

Trwy gydweithio a phartneriaethau go iawn, gallwn gynyddu cyfleoedd ac adnoddau ar gyfer cyflawni llesiant pobl.

4. Atal / Ymyrraeth Gynnar

Mae gweithio mewn ffordd ataliol a gweithio’n gynharach yn lleihau colli llesiant ac yn cynyddu annibyniaeth y bobl sy’n defnyddio gwasanaethau ar hyn o bryd.

5. Gwerth Ychwanegol

Mae gweithredu ar egwyddorion 1 i 4 uchod yn gwarantu ein bod yn ychwanegu gwerth at y ffordd yr ydym yn buddsoddi mewn gofal cymdeithasol ac yn ei ddarparu – rydym bellach yn gweithio tuag at lesiant y boblogaeth leol gyfan.

Ym mis Mai 2021, dywedodd un o’r rheolwyr wrthym yr hyn a ddysgodd o ail gam y rhaglen drawsnewid, dyma’r cam y gwnaethom werthuso gwasanaeth dydd presennol y Sir yn erbyn yr egwyddorion uchod:

“Tynnodd sylw at yr hyn sy’n gweithio a’r hyn nad yw’n gweithio… a rhoddodd gymhelliant ac eglurder mewn perthynas â’r gwelliannau sydd eu hangen a’r camau nesaf. Daethom o hyd i elfennau o arfer da sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn, ond ein prif ddull oedd darparu gwasanaeth a chael ei lywio gan adeiladau. Roedd y gwasanaethau hynny'n cael eu darparu mewn seilos yn seiliedig ar ddiagnosis ac wedi'u lleoli o amgylch y prif drefi, nid oedd y model agosach i'r cartref yn amlwg. Comisiynwyd pecynnau cymorth yn seiliedig ar yr hyn sydd ar gael ac yn ddibynadwy, nid bob amser ar yr hyn sy’n bwysig i rywun”.

Ddeunaw mis yn ddiweddarach, ym mis Hydref 2022, mae diweddariad a dderbyniwyd ar drawsnewid y gwasanaeth gan y rheolwr tîm wedi llunio Rhan 2 o’n blog ar ofal cymdeithasol – datgloi bywyd cadarnhaol, cynhyrchiol a chysylltiedig.