Mae Gwerth Cymdeithasol yn Galw am Arweinyddiaeth Weithredol: Saith Awgrym ar gyfer Busnesau yng Nghymru

5 Tachwedd 2025

Mae Gwerth Cymdeithasol yn Galw am Arweinyddiaeth Weithredol: Saith Awgrym ar gyfer Busnesau yng Nghymru 

Gan Adam Cox, Prif Ymgynghorydd Gwerth Cymdeithasol, Cwmpas

Mae gwerth cymdeithasol yn fwy na blwch i’w dicio ar ffurflen gaffael. Mae’n ymwneud â chyflawni buddion go iawn i gymunedau, gweithwyr, a’r amgylchedd, ac wrth gwrs, yng Nghymru, mae’r diwylliant yn rhan bwysig o hynny hefyd. Mae’n gofyn am arweinyddiaeth aeddfed, un sy’n seiliedig ar uniondeb ac atebolrwydd. 

Yng Nghymru, mae gennym y cyfle perffaith i arwain y ffordd, gyda deddfwriaeth gref sy’n canolbwyntio ar ganlyniadau. Ond i wireddu hynny, mae angen mwy na dyhead – mae angen gweithredu, cydweithio a chred. 

Dyma saith ffordd ymarferol y gall arweinwyr busnes yng Nghymru raddio gwerth cymdeithasol yn effeithiol. 

  1. Arwain gyda chred, nid gwelededd

Yn aml mae’r lleisiau mwyaf swnllyd yn chwilio am gydnabyddiaeth, ond mae arweinyddiaeth wirioneddol yn llawer tawelach. Mae’n ymwneud â gosod safonau, adeiladu fframweithiau, a chadw’n driw i’r nod – hyd yn oed pan nad oes neb yn gwylio. Dyna sy’n creu effaith hirdymor. 

  1. Herio, nid cysuro yn unigNid cadw pawb yn hapus yw gwaith arweinwyr da. Maent yn gwahodd trafodaeth onest, cwestiynau anodd, a chydweithio ar draws sectorau. Mae gwir gynnydd yn gofyn am ddewrder a pharodrwydd i herio’r drefn. 
  1. Cysylltu polisi â gweithredu

Mae symud y tu hwnt i adrodd ar gyfer ffurflenni’n golygu cysylltu’r hyn sydd ar bapur â’r hyn sy’n digwydd yn y gymuned. Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol a’r Ddeddf Partneriaeth Gymdeithasol a Chaffael Cyhoeddus yn rhoi mantais i ni yng Nghymru – ond mae’n rhaid eu defnyddio fel offer byw, nid fel rhestrau gwirio. 

  1. Defnyddio iaith sy’n glir ac yn agored

Nid yw gwerth cymdeithasol yn ymwneud â jargon. Mae’n ymwneud â gwneud pethau’n ddealladwy i fusnesau bach, cyflenwyr, a chymunedau sy’n gwneud y gwaith o greu newid. Pa fwyaf eglur y neges, y mwyaf o bobl sy’n ymuno â hi. 

  1. Cyd-ddylunio atebion

Nid oes gan arweinwyr cryf yr holl atebion i ddechrau. Maent yn gwrando ac yn creu lle i eraill lunio atebion gyda nhw. Mae cyd-ddylunio’n sicrhau bod camau’n berthnasol i’r cyd-destun lleol ac yn fwy tebygol o lwyddo. 

  1. Blaenoriaethu etifeddiaeth dros mesuriadau

Mae mesurau perfformiad yn bwysig, ond nid dyna’r cyfan. Arweinyddiaeth wirioneddol yw’r gallu i ysbrydoli ac i grymuso eraill i weithredu yn ôl eu gwerthoedd eu hunain – hyd yn oed ar ôl i chi symud ymlaen. 

  1. Deall polisi a chroesawu sgyrsiau dewr

Mae tirwedd bolisi Cymru yn cynnig cyfle unigryw, ond dim ond os yw arweinwyr yn deall y cyd-destun ac yn fodlon cael sgyrsiau gonest ac anodd y gellir manteisio’n llawn arno. Mae gwerth cymdeithasol yn gofyn am ddealltwriaeth, trafodaeth, a chyfeiriad clir – nid ticio blychau. 

Mae Cymru mewn sefyllfa arbennig i arwain y ffordd o ran gwerth cymdeithasol. Ond mae hynny’n gofyn am arweinwyr sy’n fodlon dysgu, herio, ac ysbrydoli newid go iawn. Pan wnawn hyn yn iawn, nid polisi yn unig yw gwerth cymdeithasol – mae’n symudiad sy’n helpu busnesau a chymunedau i ffynnu gyda’i gilydd. 

Cysylltu â Cwmpas 

Ydych chi eisiau cymryd cam strategol tuag at werth cymdeithasol?
Darganfyddwch fwy am ein gwasanaethau ymgynghori yma: https://cy.cwmpas.coop/yr-hyn-a-wnawn/gwasanaethau/gwasanaethau-ymgynghori/