Ar y 25ain o Dachwedd 2022, a thrwy gydol yr 16 Diwrnod o Weithredu yn Erbyn Trais ar sail Rhywedd, bydd Cwmpas yn nodi Diwrnod Rhuban Gwyn 2022 drwy ddefnyddio ein platfform i hyrwyddo’r gwaith anhygoel sy’n cael ei wneud ledled Cymru i roi terfyn ar Drais yn Erbyn Menywod.
Eleni, mae Diwrnod y Rhuban Gwyn yn disgyn ar yr un wythnos â lansiad Cwpan y Byd dynion FIFA, a bydd ymgyrch #TheGoal/#YNod yn gwahodd pob dyn i ymuno â’r tîm i ddod â thrais yn erbyn menywod a merched i ben – dyna yw #YNod.
Cafodd Cwmpas ei achredu gan Ruban Gwyn ym mis Chwefror 2022, ac addawn i beidio byth â chyflawni, esgusodi, nac aros yn dawel am drais yn erbyn menywod.
Trais yn erbyn Menywod, Cam-drin Domestig, a Thrais Rhywiol (VAWDASV)
Mae trais yn erbyn menywod a merched (VAWG) yn un o’r troseddau hawliau dynol mwyaf cyffredin, parhaus a dinistriol yn ein byd heddiw. Nid yw’n cael ei adrodd i raddau helaeth oherwydd y gosb, y distawrwydd, y stigma a’r cywilydd o’i gwmpas.
Mae’n amlygu ei hun mewn ffurfiau corfforol, rhywiol a seicolegol, gan gwmpasu:
- trais partner agos (curo, cam-drin seicolegol, treisio priodasol, benyweiddiad);
- trais rhywiol ac aflonyddu (treisio, gweithredoedd rhywiol gorfodol, datblygiadau rhywiol digroeso, cam-drin plant yn rhywiol, priodas dan orfod, aflonyddu stryd, stelcian, seiber-aflonyddu);
- masnachu mewn pobl (caethwasiaeth, camfanteisio rhywiol);
- anffurfio organau cenhedlu benywod; a
- priodas plant.
Pob blwyddyn yng Nghymru a Lloegr, mae dwy fenyw yr wythnos yn cael eu lladd gan bartner presennol neu gyn partner.
Mae ystadegau’r Swyddfa Ystadegau Gwladol ar gyfer Cymru a Lloegr 2019-2020 yn dangos bod 1 o bob 5 menyw wedi dioddef ymosodiad rhywiol (neu ymgais i ymosod) yn ystod eu hoes, roedd dros 27% o fenywod 16+ oed wedi profi cam-drin domestig, ac 20% o fenywod 16-74 oed wedi profi stelcian.
Yng Nghymru yn ystod 2019/20, cafodd 2,522 o oroeswyr (oedolion a phlant) o gamdriniaeth gymorth mewn lloches, gyda 289 o blant a phobl ifanc yn byw mewn llochesi brys bob chwarter dros yr un cyfnod.
Roedd 574 o oroeswyr ddim wedi derbyn cefnogaeth mewn llochesi oherwydd diffyg adnoddau.
Codi Arian
Byddwn yn codi arian dros yr ymgyrch y Rhuban Gwyn trwy drefnu swîp Cwpan y Byd Dynion, lle cyfrannodd cydweithwyr £5 yr un am bob gwlad sy’n cymryd rhan yn y twrnamaint. Bydd 70% o gyfanswm y pot gwobr yn cael ei roi i’r Rhuban Gwyn, a 30% yn mynd i’r enillydd lwcus.
Byddwn hefyd yn gwahodd cydweithwyr i ychwanegu rhuban at ein coeden Rhuban Gwyn i gynrychioli dioddefwyr trais yn erbyn menywod yn ystod ein cyfarfod staff ym mis Rhagfyr. Byddwn yn gofyn am gyfraniad gwirfoddol ar gyfer pob rhuban, a fydd wedyn yn cael ei roi i ymgyrch y Rhuban Gwyn.
Rhannu ein platfform
Ar y Diwrnod Rhyngwladol i Roi Diwedd ar Drais yn Erbyn Menywod a Merched (25 Tachwedd 2022), ac yn ystod yr 16 Diwrnod o Weithredu yn Erbyn Trais Rhywiol (25 Tachwedd i 10 Rhagfyr), byddwn yn defnyddio ein platfform i godi ymwybyddiaeth o’r gwasanaethau a’r sefydliadau ledled Cymru sy’n cefnogi goroeswyr camdriniaeth a thrais.
- Mae Llinell Gymorth Byw Heb Ofn yn darparu cymorth a chyngor ar drais yn erbyn menywod, camdriniaeth ddomestig, a thrais rhywiol.
- Mae BAWSO yn cefnogi pobl o gefndiroedd Du a Lleiafrifoedd Ethnig sydd wedi’u heffeithio gan gamdriniaeth a thrais, gan gynnwys Anffurfio Organau Cenhedlu Benywod, Priodas dan Orfod, Masnachu Pobl, a Phuteindra.
- Cymorth i Fenywod Cymru yw’r elusen genedlaethol sy’n gweithio i roi terfyn ar gam-drin domestig a phob math o drais yn erbyn menywod. Sefydliad aelodaeth sy’n darparu ystod o wasanaethau uniongyrchol ledled Cymru, ffeindiwch eich gwasanaeth lleol yma.
- Mae RASASC Gogledd Cymru (Canolfan Gymorth Trais a Cham-drin Rhywiol) yn darparu gwybodaeth, cymorth arbenigol, a therapi i unrhyw un 3 oed a hŷn sydd wedi profi unrhyw fath o gam-drin rhywiol neu drais.
- Mae New Pathways yn darparu cymorth arbenigol i oedolion, plant, a phobl ifanc sydd wedi cael eu heffeithio gan drais, ymosodiad rhywiol neu gamdriniaeth ar draws de, gorllewin a chanolbarth Cymru.
- Mae Cymru Ddiogelach yn gweithio gyda dioddefwyr trais domestig, trais rhywiol, cam-drin rhywiol, cam-fanteisio a throseddau casineb o bob oed, rhyw a chefndir, gan gynnwys dioddefwyr trais domestig, gweithwyr rhyw, dioddefwyr troseddau casineb a chyn-droseddwyr.
