Adeiladu sector gwasanaethau ariannol tegach gyda modelau cydweithredol

Mewn cyfarfod diweddar o Grŵp Trawsbleidiol y Senedd (GTB) ar gyfer Cydweithfeydd a Chymdeithasau Cydfuddiannol, a gadeiriwyd gan Luke Fletcher AS, cafodd y grŵp glywed rhai o’r ymchwil diweddaraf ar y sector gwasanaethau ariannol yng Nghymru a thrafod rôl allweddol model yr undebau credyd mewn cymunedau Cymreig. 

Twf Apiau Rheoli Arian: Buddion ac Risgiau 

Dechreuodd Steffan Evans o’r Sefydliad Bevan y cyfarfod gyda chyflwyniad ar y defnydd cynyddol o apiau rheoli arian yng Nghymru, yn enwedig ymysg y rheini ar incwm isel. Gan fod llai a llai o bobl yn dibynnu ar arian parod mewn trafodion bob dydd, mae offer digidol ar gyfer rheoli arian yn dod yn fwy cyffredin. Er bod yr apiau hyn yn cynnig nodweddion fel cynilo awtomatig a chategoreiddio costau, nid ydynt yn ddi-risg. I rai, maen nhw’n symleiddio cynilo a chyllidebu, gan wneud rheoli eu harian personol yn haws. Fodd bynnag, i eraill, yn enwedig y rhai sydd â chyllidebau negyddol neu mewn trafferth ariannol, gall yr apiau hyn waethygu straen ariannol. 

Yr hyn sy’n hanfodol yw sicrhau bod yr offer hyn wedi’u dylunio gyda’r bobl sydd eu hangen fwyaf mewn golwg. Gall modelau cydweithredol a chydfuddiannol, sy’n seiliedig ar egwyddorion cymunedol, tryloywder a pherchnogaeth ar y cyd, liniaru rhai o’r risgiau sy’n gysylltiedig â’r duedd hon. Gallent gynnig atebion mwy pwrpasol, sy’n canolbwyntio ar bobl, i reoli arian digidol, gan sicrhau bod y gwasanaethau a ddarperir yn wirioneddol fuddiol i ddefnyddwyr heb adael unrhyw un ar ôl. 

Gellir darllen yr adroddiad llawn gan y Sefydliad Bevan yma. 

Undebau Credyd yng Nghymru: Model ar gyfer Cynhwysiant Ariannol 

Aeth Mark White, Prif Weithredwr Smart Money Cymru, ati i archwilio sut mae undebau credyd yn ymgorffori egwyddorion cydweithredol ar waith. Yn wahanol i sefydliadau ariannol traddodiadol, mae undebau credyd yn eiddo i’w haelodau ac maent yn bodoli i wasanaethu eu cymunedau, yn hytrach na chynhyrchu elw i gyfranddalwyr. Maent yn annog cynilo ac yn darparu benthyciadau, gyda’r cyfalaf yn dod yn uniongyrchol o gyfraniadau’r aelodau. Yn hollbwysig, maen nhw’n cynnig gwasanaethau ariannol i’r rhai sy’n aml wedi’u cau allan gan fanciau prif ffrwd. 

Fodd bynnag, er gwaethaf eu buddion, mae’r sector undebau credyd yng Nghymru yn sylweddol llai na rhannau eraill o’r DU. Dim ond 13 undeb credyd sydd yng Nghymru, o gymharu â 81 yn yr Alban a 138 yng Ngogledd Iwerddon. Mae’r raddfa lai hon yn cyfyngu ar yr effaith gyffredinol y gall undebau credyd ei chael. 

Serch hynny, fel y nododd Mark, mae undebau credyd mewn sefyllfa unigryw i gefnogi unigolion sy’n agored i niwed yn ariannol. Trwy ddarparu addysg ariannol, hyrwyddo cynilo, a helpu pobl i adeiladu hanes o fforddiadwyedd, mae undebau credyd yn cynnig llinyn bywyd i lawer a allai fel arall fynd yn gaeth i fenthyciadau â llog uchel neu faglau ariannol eraill. Rhannodd Mark hefyd astudiaethau achos ysbrydoledig, gan ddangos sut mae unigolion yng Nghymru wedi gweld eu bywydau’n cael eu trawsnewid gan gymorth undebau credyd. 

Y Ffordd Ymlaen: Modelau Cydweithredol ar gyfer Dyfodol Tegach 

Daeth y cyfarfod i ben gyda thrafodaeth ar sut y gall modelau cydweithredol a chydfuddiannol lunio dyfodol gwasanaethau ariannol yng Nghymru a darparu cefnogaeth rheoli arian mewn ffordd gydweithredol. Roedd diddordeb arbennig yn yr ymgynghoriad cyfredol gan y Comisiwn Cyfraith ar ddiwygio Deddf Cymdeithasau Cydweithredol a Budd Cymunedol 2014. Gallai’r adolygiad hwn agor y ffordd ar gyfer fframwaith cyfreithiol cryfach, gan helpu cydweithfeydd a chymdeithasau cydfuddiannol i ffynnu. 

Fel yr amlygwyd yn y cyfarfod, mae modelau cydweithredol a chydfuddiannol yn cynnig dewis amgen grymus i wasanaethau ariannol traddodiadol, yn enwedig ar gyfer y rhai nad ydynt yn cael eu gwasanaethu gan sefydliadau prif ffrwd. Trwy ganolbwyntio ar berchnogaeth gymunedol, cefnogaeth gydfuddiannol, a thegwch, mae gan y modelau hyn y potensial i adeiladu system ariannol fwy cynhwysol a theg yng Nghymru. 

Boed trwy apiau rheoli arian wedi’u dylunio gyda lles mewn golwg neu undebau credyd sy’n cynnig gwasanaethau ariannol fforddiadwy, gall y dull cydweithredol greu sector gwasanaethau ariannol sy’n gweithio’n wirioneddol i bawb. Gyda thrafodaethau cyfredol o amgylch deddfwriaeth ac ymwybyddiaeth gynyddol o bwysigrwydd gwerthoedd cydfuddiannol, gallai dyfodol gwasanaethau ariannol yng Nghymru fod yn decach, yn fwy cynhwysol ac yn fwy wedi’i seilio ar y gymuned nag erioed o’r blaen.