Prif Swyddog Gweithredol Cwmpas newydd Bethan Webber yn dechrau ei diwrnod cyntaf yn y swydd

Mae heddiw yn nodi pennod newydd i Cwmpas, gyda phenodiad Prif Swyddog Gweithredol newydd. Gofynnwn eich cwestiynau iddi i ddarganfod mwy am ei gweledigaeth ar gyfer economi wyrddach a thecach…

Gwyliwch ein cyfweliad llawn gyda Bethan Webber, gyda thrawsgrifiad llawn o’r cyfweliad isod:

Allwch chi ddweud ychydig wrthym am eich gyrfa cyn ymuno â Chwmpas?

Rwyf wedi cael gyrfa hir yn y gwasanaeth sifil ers 17 mlynedd, cyn ymuno â’r trydydd sector tua saith mlynedd yn ôl. Mae mwyafrif o fy ngyrfa wedi bod ym maes polisi, rwyf wedi gweithio yn Whitehall, llywodraeth ranbarthol yn Lloegr, Llywodraeth Cymru, ac yn y Senedd. Rwyf wedi bod yn glerc pwyllgor ac yn bennaeth polisi ar draws llawer o feysydd; yn ddiweddar gyda ffocws ar y blynyddoedd cynnar, ond yn hanesyddol rwyf wedi gweithio ar newid hinsawdd a chyfiawnder cymunedol.

Roeddwn yn glerc y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus am gyfnod, a glerc o’r Pwyllgor Cyfle Cyfartal, felly llu o brofiadau gwahanol o fewn y gwasanaeth sifil.

Saith mlynedd yn ôl ac es i mewn i’r trydydd sector. Deuthum yn gyfarwyddwr Cymru i Home Start UK, ac yna es ymlaen i fod yn brif weithredwr Home Start Cymru, elusen cymorth i deuluoedd. Rwyf wedi bod yn arwain yr ochr weithredol am yr ychydig flynyddoedd diwethaf.

Beth yw’r peth mwyaf rydych wedi dysgu ers dod yn Brif Swyddog Gweithredol?

Des i’n Brif Swyddog Gweithredol Home Start Cymru yn 2019 yn dilyn uno saith elusen wahanol, felly roedd yn dipyn o fedydd tân ar y pryd! Naw mis yn ddiweddarach tarodd COVID, felly rydym wedi bod ar dipyn o daith fel sefydliad, ac mae fy siwrnai Prif Swyddog Gweithredol wedi bod yn un o newid cyson. Un peth rydw i wedi ddysgu oedd nad oes dim byd yn aros yr un peth yn hir, ac mae’n rhaid i ni addasu fel sefydliadau, ond hefyd fel arweinydd. Mae’n rhaid i chi addasu’ch steil a’ch hoffterau yn barhaus er mwyn gallu ymdopi â chyfnodau ansicr. Dysgais fy mod yn eithaf gwydn, gan fy mod yn mwynhau newid. Rwy’n cael fy ysgogi’n gadarnhaol gan her, ac rwy’n mwynhau bod wrth y llyw mewn sefydliad sy’n symud trwy wahanol gyfnodau heriau.

Nid yw sefydliad yn ddim byd heb y bobl sydd ynddo, ac rwyf wedi dysgu fel Prif Swyddog Gweithredol nad wyf yn dal yr holl atebion, ond mae gennyf y gallu i ddod â phobl ynghyd, creu’r amodau cywir i bobl gyfrannu o’u gorau, gallu gofyn y cwestiynau cywir a all ddatrys problemau’r dydd gyda’i gilydd. Mae creu amgylchedd hapus a diogel lle gall pawb gyfrannu’n effeithiol yn allweddol.

Rwyf wedi dysgu llawer iawn am fy steil a fy hun mewn cyfnod cymharol fyr trwy’r cyfnod olaf o newid mawr gyda’r pandemig COVID, argyfwng costau byw, a newidiadau mewnol eraill.

Beth oedd eich swydd cyntaf?

Rydyn ni wedi bod yn siarad am hyn gartref yn eithaf diweddar, mae gen i fab yn ei arddegau rydyn ni’n ceisio symud tuag at weithio rywbryd!

Rydw i wedi cael cryn dipyn o swyddi pan oeddwn yn ifanc iawn, tua 14 oed, cyn i mi adael yr ysgol. Fy swydd gyntaf oedd glanhawr yn nhŷ teulu yr oeddwn yn ffrindiau gyda’u mab. Roeddwn i’n weithiwr caffi, roeddwn i’n coginio brecwast yn y ffatri leol, roeddwn i’n gweithio yn Safeway. A dweud y gwir, cefais fy synnu gan gofio faint o swyddi oedd gennyf cyn i mi hyd yn oed adael cartref.

Sut rydych yn hoffi ymlacio?

Rwyf wrth fy modd yn gysylltiedig â natur. Dwi’n hoffi cerdded, a rhedeg (mwy o gerdded yn ddiweddar). Dw i’n hoffi yoga, bod ar lan y môr, a theithio. Rwyf wrth fy modd gyda fy nheulu a phobl sy’n bwysig i mi, mae cysylltiad dynol a chysylltiad â’r byd o’m cwmpas yn bwysig iawn.

Dwi wrth fy modd yn darllen, ac amser ar ben fy hun! Mae gen i dri o blant felly mae’r amgylchedd cartref yn brysur. Rwyf wrth fy modd yn dianc i gornel dawel gyda llyfr. Dwi’n dwli ar lawer o bethau gwahanol sy’n mynd â fi naill ai i mewn i ofod o gysylltiad dynol, neu allan ohono, yn dibynnu ar sut rydw i’n teimlo!

Sut byddech chi’n disgrifio’ch hun mewn tri gair?

Angerddol – rwy’n angerddol am y pethau rwy’n credu ynddynt, cysylltiad dynol a chysylltiad â’r byd.

Gofalgar – rwy’n ofalgar am bobl yn fy mywyd

Chwilfrydig – Rwy’n teimlo fy mod ar daith gyson i mewn ac allan o waith fel mam, Prif Swyddog Gweithredol, ffrind, merch a gwraig. Dwi wastad yn dysgu, a dwi wrth fy modd yn darganfod mwy am y byd.

Pam oeddech chi eisiau dod i weithio i Cwmpas?

Mae gennyf berthynas hirsefydlog gyda Cwmpas dros y blynyddoedd, yn bennaf fel derbynnydd y gwasanaethau a ddarperir. Rwyf wedi cymryd rhan mewn llawer o wahanol raglenni dros y blynyddoedd, ac rwyf bob amser wedi cael fy mhlesio’n fawr gan bawb yr wyf wedi gweithio gyda, a phawb sydd wedi darparu arbenigedd a chymorth yn fy rolau blaenorol.

Rwy’n angerddol iawn am yr hyn y mae Cwmpas yn ei olygu; economi decach, wyrddach, gyda phobl a’r blaned gyntaf. Dyna’r pethau sy’n rhan o system gred fy hun, a’r pethau rwy’n eu gwerthfawrogi’n bersonol ac yn broffesiynol.

Mewn rolau blaenorol rydw i wedi gweithio ar nifer o feysydd sy’n delio a’r materion ble mae Cwmpas yn canolbwyntio, ac rydw i’n gyffrous iawn i ddod i ymuno â’r hyn roeddwn gredu oedd yn sefydliad gwych yn llawn pobl anhygoel, yn canolbwyntio ar rywbeth rwy’n wirioneddol angerddol am.

Mae’n dod ag ystod o’n ddiddordebau mewn un lle, felly rydw i’n gyffrous iawn am botensial y sefydliad i wneud newid ar gyfer y dyfodol, ac i fod yn rhan o’r daith honno.

Beth yw eich athroniaeth ar gyfer llywio sefydliad?

Mae pobl wrth galon unrhyw sefydliad, a dim ond os yw’r bobl ynddo yn gallu cyfrannu o’u gorau i allu symud tuag at y nod hwnnw y gall sefydliad lwyddo yn yr hyn y mae’n ceisio’i gyflawni.

Rwy’n hoffi meddwl am gyfatebiaeth y goleudy fel yr athroniaeth sy’n arwain; i mi mae goleudy yn arwydd o ddiogelwch a gobaith, mae’n sganio’r gorwel, yn edrych allan am berygl, ac mae’n weladwy ar y gorwel. Rwy’n gweld fy rôl fel bod yno i sganio o gwmpas yn strategol, ond yn canolbwyntio ar sut rydym yn creu amgylchedd diogel.

Beth yw eich gweledigaeth ar gyfer Cwmpas? 

Mae’r safle y mae Cwmpas wedi’i greu iddo’i hun fel un o’r asiantaethau datblygu mwyaf yng Nghymru wedi gwneud argraff fawr arnaf. Rwy’n meddwl bod potensial enfawr i barhau i roi Cwmpas wrth galon ysgogi newid ar gyfer y dyfodol. Ar hyn o bryd mae gennym economi sydd wedi’i seilio’n bennaf ar werth ariannol, a gwyddom fod hynny o fudd anghymesur i’r ychydig ar draul y llu. Credaf fod pŵer a photensial enfawr i Gwmpas barhau i yrru system werth gwahanol yn ei blaen yn yr economi, drwy gefnogi busnes cymdeithasol, a thrwy’r amrywiaeth o raglenni sydd gennym.

Fy ngweledigaeth yw parhau i adeiladu ar y sylfeini gwych sydd wedi’u gosod gan fy rhagflaenydd a’r tîm, a gweithio gyda thîm gwych o staff i barhau i yrru ymlaen.

Beth yw eich blaenoriaethau ar gyfer eich misoedd cyntaf yn y rôl newydd? A oes unrhyw feysydd y teimlwch fod angen eu gwella ar frys?

Fy mlaenoriaeth yn dod i mewn bydd i wrando’n astud a dysgu am y gwaith yr ydym yn ei wneud yn fewnol, ond hefyd ymgysylltu’n allanol, gan gysylltu â chwaraewyr allweddol eraill yng Nghymru a gyda chymunedau ledled Cymru.

Rwy’n awyddus i glywed gan bawb am y rôl y maent yn gweld Cwmpas yn ei chwarae yn y dyfodol, a beth yw’r blaenoriaethau a’r heriau. Credaf y bydd yr heriau’n debyg i’r rhai ar gyfer unrhyw elusen ar hyn o bryd. Mae cyllid yn flaenoriaeth enfawr i’r sector elusennol, yn ogystal ag adeiladu a chynnal y perthnasoedd cryf sydd gennym, a gwneud yn siŵr ein bod yn llywio cyfnod arall o newid i’r sefydliad gyda sefydlogrwydd, ac adeiladu ar gyfer y dyfodol.

Fel sefydliad Cymru gyfan sydd wedi’i leoli yn Ne Cymru, sut ydych chi’n meddwl y gallai Cwmpas bontio’r bwlch rhwng gogledd a de Cymru?

Dwi’n dod o’r gogledd yn wreiddiol, felly dwi o ddifri yn ddeall sut mae’n teimlo i berthyn fel aelod o staff, neu fel rhywun o gymuned yn y gogledd. Mae’r un heriau a phroblemau i gael i bob cymuned ymylol sydd ddim yn teimlo ei bod yn cael ei ddeall neu eu clywed.

Mae’n anodd, ond mae COVID wedi creu “level playing field” i ni gael dod at ein gilydd ar lein. Ond mae’n rhaid neud yn siŵr ein bod dod gyda’n gilydd mewn person, achos mae’n bwysig i greu perthnasau a dod i nabod ein gilydd.

Mae’n heriol, ond dwi ddim yn gweld fel her na allwn ddod drosto. Mae rhaid i ni neud yn siŵr bod y tîm yn edrych ac yn dod o’r cymunedau yma, i neud siŵr ein bod yn cael y lleisiau yma yn ein gwaith, a neud yn siŵr ein bod yn cysylltu â phob cymunedau ymylol yng Nghymru i ddod a lleisiau gwahanol mewn i’n gwaith allanol.

Sut ydych chi’n gweld Cwmpas yn chwarae rhan wrth fynd i’r afael â materion cyfoes fel yr argyfwng costau byw?

Mae gan Gwmpas ran bwysig i’w chwarae. Mae’r argyfwng costau byw yn effeithio’n anghymesur ar bobl ar y cyrion, neu’n wynebu anghydraddoldebau. Gwyddom y bydd anghydraddoldeb cymdeithasol yn parhau i gynyddu gyda chanlyniadau trychinebus i lawer o gymunedau. Nid yw’r model economaidd sydd gennym o fudd i

bobl yn gyffredinol, mae o fudd i’r ychydig, ac mae Cwmpas yn frwd dros greu economi decach.

Rwy’n meddwl y gallwn chwarae rhan mewn ffurfio economi wahanol drwy ein cefnogaeth a’n gwaith datblygu gyda busnesau cymdeithasol, elusennau, a chwmnïau cydweithredol. Ac rwy’n meddwl bod rôl gref i’w chwarae o ran dylanwadu ar newid yn y tymor hir, ond yn y tymor byr gallwn greu mwy o berchnogaeth gymunedol ar fusnes, a mwy o bŵer cymunedol.

Rhannu pŵer, chwalu rhai o’r anghydraddoldebau pŵer sy’n parhau’r systemau sydd gennym, systemau sydd ddim yn gwasanaethu pobl fel y dylent. Wrth i’r argyfwng costau byw, yr argyfwng hinsawdd ac effeithiau COVID i barhau, mae’r pwysau i’r gwasanaethau hynny i dyfu. Mae angen model gwahanol arnom. Mae angen i gymunedau gwneud penderfyniadau, a chymryd pŵer yn ôl i’w dwylo i yrru ymlaen mewn ffordd wahanol iawn.

Beth mae diwylliant tîm da yn edrych fel i chi?

Rwy’n meddwl bod diwylliant tîm da yn un lle mae pobl wedi’u cysylltu’n dda ac yn cael eu gwerthfawrogi.

Mae yna ymddiriedaeth, diogelwch, a lle ar gyfer gwrthdaro iach, lle mae pobl yn cael eu grymuso i fwrw ymlaen â’u gwaith a chyflawni eu rolau yn y ffordd sy’n chwarae i’w cryfderau, ac yn rhoi annibyniaeth iddynt weithredu.

Rwy’n meddwl bod hyblygrwydd yn allweddol, fel menyw sy’n gweithio mewn rolau uwch ac yn jyglo efo gofynion bywyd teuluol. Mae gan bobl eraill bethau gwahanol i’w jyglo, nid yw’n ymwneud â theuluoedd i gyd. Mae’n ymwneud â galluogi pobl i gydbwyso blaenoriaeth gwaith a chyflawni eu huchelgeisiau gyrfaol mewn ffordd sy’n eu galluogi hefyd i flaenoriaethu’r pethau sy’n bwysig iddynt yn y byd y tu allan i’r gwaith. Rwy’n meddwl yn y gofod hwn, gallwch greu diwylliant cryf lle mae pobl yn rhydd i wneud eu gwaith yn y ffordd orau bosibl, ond mewn ffordd sy’n cael ei chydbwyso yn erbyn eu hapusrwydd mewn ffordd foesol.

Mae Cwmpas bellach yn sefydliad cwbl anghysbell – sut byddwch yn hyrwyddo diwylliant a gwerthoedd cwmni gyda phawb yn gweithio o’u gartrefi?

Mae meithrin perthnasoedd â’n gilydd, a dod i adnabod ein gilydd, yn hanfodol i ddiwylliant cadarnhaol cryf a chydweithio’n effeithiol.

Bydd hynny’n anoddach o bell, mewn sawl ffordd. Rydyn ni’n cysylltu’n wahanol iawn yn bersonol, ac mae pawb yn wahanol, felly mae rhai pobl yn ei chael hi’n haws i weithio yn anghysbell, ac eraill yn ei chael hi’n haws yn mewn swyddfa.

Cyfathrebu sydd yn bwysig, a sicrhau cydbwysedd. Gallwch gyfathrebu ar-lein, ond hefyd gwneud yn siŵr eich bod yn rhoi cyfle i gysylltu’n gorfforol, gan ddod â phobl at ei gilydd yn gadarnhaol ac yn bwerus, trwy wneud y defnydd gorau o amser pawb.

Rwy’n meddwl ei fod yn ymwneud â gosod yr ymddygiadau cywir, a byw hynny drwy’r holl ffordd yr ydych yn gweithio, fel bod cysylltiad a chyfathrebu yn rhan sylfaenol o’r ffordd yr ydych yn gweithredu fel sefydliad.

Mae’n heriol, ond rwy’n meddwl gallwn sefydlu blociau adeiladu sylfaenol i wneud wneud weithio mewn, ac mae hefyd yn galluogi pobl i gydbwyso eu bywydau mewn ffordd well. Rwy’n meddwl bod y gallu i gweithio’n an anghysbell wedi chwalu rhwystrau a oedd yno ers cenedlaethau. Nawr mae angen â dod o hyd i’r cydbwysedd cywir i wneud iddo weithio.

Beth yw eich gweledigaeth ar gyfer gwireddu tai fforddiadwy i bobl Cymru? O Gŵyr CLT

Mae’n faes cymhleth, ac mae’n un y bydd gennyf lawer i ddysgu amdano. Mae gwir angen i gymunedau berchen ar yr atebion i hyn, mae gan gymunedau eu hunain gymaint i’w gyfrannu, nhw sy’n gwybod orau. Byddwn am wrando arnynt ynghylch sut y maent yn gweld atebion yn gweithio.

Gwn ei fod yn faes cymhleth, a gall fod yn anodd i gymunedau adeiladu eu cartrefi eu hunain, ac mae mynediad at gyfalaf yn arbennig o anodd. Rydym yn meddwl am hynny ac yn edrych ar sut y gallem helpu yn y gofod hwnnw, felly rwy’n edrych ymlaen yn fawr at ddod i wybod mwy amdano.

Pa ran all Cwmpas chwarae i ddatgarboneiddio Cymru? Gan Allan, Busnes Cymdeithasol Cymru

Unwaith eto, mae hwn yn faes rwy’n edrych ymlaen at ddysgu mwy amdano. Rwy’n meddwl bod strategaeth Cwmpas yn gosod sylfaen cryf, mae’n gosod ein bwriadau ac rwy’n gobeithio y byddwn fel sefydliad yn gallu arwain y ffordd o ran dod yn fwy cynaliadwy wrth i ni symud ymlaen.

Rydym wedi cymryd y cam feiddgar o cau swyddfeydd, ac mae wedi gwneud argraff fawr arnaf fel person o’r tu allan. Rwy’n meddwl yn ystod COVID ein bod wedi addasu at weithio’n anghysbell, a wnaeth llawer o sefydliadau mynd yn ôl i weithio yn y swyddfa ar unwaith.

O ran datgarboneiddio yn fwy cyffredinol, rwy’n credu bod newid ymddygiad yn allweddol, a gan ein bod yn gweithio gyda chymunedau a busnesau cymdeithasol mae rôl i Gwmpas i’w chwarae i gefnogi’r newid ymddygiad hwnnw, a fydd yn y pen draw yn newid y ffordd y mae defnyddwyr yn gweithredu, a gobeithio gyrru’r rhai sydd mewn pŵer i wneud pethau mwy sylfaenol i newid am y gwell.

Yn seiliedig ar eich profiad yn Home Start Cymru, a ydych chi’n meddwl bod rôl i Gwmpas o ran gwella cydweithrediad yn y sector blynyddoedd cynnar a gofal plant? Cefnogi datblygiad Cydweithfeydd Gofal Plant er enghraifft? Hugh, Cymunedau yn Creu Cartrefi

Oes, mae rôl wirioneddol i Gwmpas yn y blynyddoedd cynnar. Cwmnïau Cydweithredol gofal plant yn rhai yr ydym yn meddwl amdanynt yn awtomatig, mae rhai enghreifftiau da eisoes, yn enwedig yn Lloegr.

Nid yw gofal plant fel model busnes yn un hawdd i’w wneud yn hyfyw, ond mae’n gwbl berthnasol i’r model cydweithredol. Mae llawer o enghreifftiau, fel gofal preswyl i blant. Mae llywodraeth Cymru yn rhoi blaenoriaeth i gael gwared ar elw yn y maes gofal, sy’n rhoi cyfle gwirioneddol i’r model cydweithredol gamu i mewn.

Yn fwy cyffredinol, mae’r blynyddoedd cynnar yn ymwneud â rhoi’r dechrau gorau mewn bywyd i blant. Plant heddiw yw cenedlaethau’r dyfodol, ac os rydym am creu economi wyrddach, decach, gyda phobl a’r blaned yn gyntaf mae’n rhaid i ni ddechrau yn y blynyddoedd cynnar, ac mae angen ysgogi newid ymddygiad gyda phlant.

Mae rhai enghreifftiau gwych ledled y byd yn canolbwyntio ar newid yn yr hinsawdd a chysylltu plant a chymunedau yn ôl i’w byd naturiol, gan greu’r angerdd a pherchnogaeth o’u hamgylchedd naturiol, sy’n eu sefydlu wedyn i ymddwyn yn wahanol wrth iddynt tyfu mewn i oedolion.

Mae llawer i feddwl amdano, ond rwy’n gobeithio y bydd fy mhrofiad yn ddefnyddiol wrth nodi lle bydd rôl Cwmpas yn y gofod hwnnw.